MİRASIN REDDİ (REDDİ MİRAS) DAVASI

Av. Muhammet Kemal ÖZTÜRK

Mirasın reddi, eski tabirle reddi mirası, mirasbırakanın vefatından sonra yasal veya atanmış mirasçılarının murisin her türlü aktif ve pasifinden oluşan mirasının tamamını reddetmesi olarak tanımlayabiliriz.

Miras hukukumuzda külli halefiyet ilkesi gereğince, miras bırakanın malvarlığındaki aktif ve pasifler, başka bir ifadeyle mallar, borç ve alacakların tamamı mirasçılara geçer. Murisin mal varlığındaki pasifler aktiflerinden fazla olması durumunda mirasçıların mirası reddetmelerinde maddi fayda vardır. Zira, böyle bir durumda murisin mirası reddedilmezse, mirasçı murisin borçlarından tereke ile ve kendi şahsi malvarlığıyla da sorumlu olur.

Türk Medeni Kanunu mirasın reddini bazı usul ve şartlara bağlamıştır.

I- MİRASI RET BEYANI

1. KİMLERİN MİRASI RET HAKKI VARDIR

Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler.

Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.

2. MİRASI RET SÜRESİ

a. GENEL OLARAK MİRASI RET SÜRESİ

Miras, üç ay içinde reddolunabilir.

Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.

b. TEREKENİN YAZIMINDA MİRASI RET SÜRESİ

Koruma önlemi olarak terekenin yazımı halinde mirası ret süresi, yasal ve atanmış mirasçılar için yazım işleminin sona erdiğinin sulh hâkimi tarafından kendilerine bildirilmesiyle başlar.

3. RET HAKKININ GEÇMESİ

Mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı kendi mirasçılarına geçer.

Bu mirasçılar için ret süresi, kendilerinin mirasbırakanına mirasın geçtiğini öğrendikleri tarihten başlar.

Ancak bu süre, kendilerinin mirasbırakanından geçen mirasın reddi için mirasçıya tanınan süre dolmadıkça sona ermez.

Ret sonucunda miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse; bunlar için ret süresi, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten işlemeye başlar.

4. MİRASI REDDİN ŞEKLİ

Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.

Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir.

Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.

Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.  

II- MİRASI RET HAKKININ DÜŞMESİ

Yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur. Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez.

Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebrî icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmaz.

III. MİRASÇILARDAN BİRİ TARAFINDAN RET

Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer.

Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.

IV. EN YAKIN MİRASÇILARIN TAMAMI TARAFINDAN RET

En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir.

Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir. Altsoyun tamamının mirası reddetmesi hâlinde, bunların payı sağ kalan eşe geçer.

V. RET SÜRESİNİN UZATILMASI

Önemli sebeplerin varlığı hâlinde sulh hâkimi, yasal ve atanmış mirasçılara tanınmış olan ret süresini uzatabilir veya yeni bir süre tanıyabilir.

VI. VASİYETİN REDDİ

Vasiyet alacaklısının vasiyeti reddetmesi hâlinde, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, bu redden vasiyet yükümlüsü yararlanır.

VII. MİRASÇILARIN ALACAKLILARININ KORUNMASI

Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse; alacaklıları veya iflâs idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde, ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabilirler.

Reddin iptaline karar verilirse, miras resmen tasfiye edilir.

Bu suretle tasfiye edilen mirastan reddeden mirasçının payına bir şey düşerse bundan, önce itiraz eden alacaklıların, daha sonra diğer alacaklıların alacakları ödenir. Arta kalan değerler ise, ret geçerli olsa idi bundan yararlanacak olan mirasçılara verilir.

VIII. RET HÂLİNDE SORUMLULUK

Ödemeden âciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar.

Borca batık bir malvarlığı geride bırakıp vefat eden murisin mirası ancak kanunda öngörülen süre ve şekillerle göre reddedilebilir.  Mirası reddetmeden önce murisin mirasının içindeki aktif ve pasifin (mallar, alacaklar ve borçların) tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespitin akabinde, mirasın reddinin arzu edilmesi halinde mirasın reddinin kanunen belirlenmiş süre ve şekillere uyularak yapılması gerekmektedir. Bu nedenlerden dolayı, mirasın reddedilmesi sürecinin, konusunda uzman ve tecrübeli bir avukattan yardım alınarak  takip edilmesinde, telafisi mümkün olmayacak zararlara duçar olunmasının engellenmesi açısından fayda vardır.

Siz de hukuki sorunlarınızla ilgili olarak Avukat Yaşar Öztürk Hukuk & Danışmanlık Nürosu’nun alanında uzman avukatlarına, Türkiye’nin her yerinden ve yurt dışından 0555 015 51 61 telefonla iletişime geçerek, [email protected] e-mail adresi üzerinden, 0555 015 51 61 numaralı telefonla WhatsApp üzerinden yazışma ile veya hukuk büromuza gelerek yüz yüze görüşme yaparak danışabilirsiniz.